بررسی پیامد تضاد نیروها در بازار ارز

تلاطم روزهای گذشته در بازار ارز نشان از تضاد و اختلاف نیروها دارد. از یک سو عوامل بنیادین (تحلیل گران) مسیر نرخ ارز را صعودی ارزیابی می کنند و از طرفی دیگر سیاستمدارانی هستند که مخالف افزایش قیمت دلار هستند. دلیل و نگرانی آنها فقط معطوف به حفظ ارزش پول ملی است. به اعتقاد این گروه تنها راه حفظ ارزش پول ملی در گرو پایین نگه داشتن نرخ ارز می باشد. البته در بلندمدت مسیر نرخ ارز به طور حتم افزایشی خواهد بود. و آنچه نیروهای بنیادین پیش بینی کرده اند به سرانجام خواهد رسید. آنچه مشخص است و روند کلی بازار آن را نشان می دهد در کوتاه مدت این اتفاق نخواهد افتاد.

تجربه این اتفاق را در سال ۹۱ داشتیم. آنجایی که همین سیاسیون نرخ ارز را همانند فنری جمع شده نگاه داشته بودند و آن قدر فشار بر نرخ ارز وارد شد تا سرانجام این فنر جمع شده رها شده و نتیجه آن شد که قیمت دلار دچار افزایش قیمت بی سابقه شد. آنچه که در آن سال بر همگان مشخص شد این بود که نرخ ارز را باید به عرضه و تقاضای بازار واگذار می کردند و عوامل بازارساز تنها مدیریت خود را بر نوسانات بازار و کنترل آن معطوف می کردند. پس تا زمانی که این تضاد نیروها در بخش های مختلف بازار ارز را شاهد باشیم این رفتارهای متفاوت را در کوتاه مدت خواهیم دید. سالهاست که دلار به عنوان ارز رسمی در کلیه مبادلات کشورمان است. این بدان معناست که نرخ ارز ابتدا در بازار باید تعیین شود.

سپس این نرخ در کنار سایر ارزها و دلار بازار جهانی قرار می گیرد و نرخ برابری آن با ریال تعیین می شود. البته این روش در صورتی امکان پذیر است که تمام مبادلات با دلار انجام شود. اما در بازار امروز به دلیل مشکلات عمده که در این ارز به وجود آمده است می توان به جرات گفت که بسیاری از مبادلات ما با سایر ارزها به خصوص یورو صورت می پذیرد. دلایلی که نقش دلار را در بین فعالان کم رنگ تر کرده می توان به: محدودیت نقل و انتقال در دلار، افزایش هزینه مبادله با دلار و دیگر این که دلار آن جذابیت گذشته را در جابجایی ها و تراکنش های مالی ندارد. آنچه عنوان شد یک نتیجه دارد و آن این است که دیگر مکانیسم های گذشته برای کنترل بازار ارز کارساز نیست و مسئولین و سیاستگذاران باید به راه کارهای دیگر برای بازار ارز باشند.

زیرا اقتصاد ایران در حال گسترش است و در حال حاضر با سایر کشورهای جهان در حال مبادلات می باشد و طبیعتا دیگر دلار را نمی توان وسیله تبادل قرار داد. به هر حال شرایط حال حاضر نیازمند یک بازنگری کلی است و دیگر نمیتوان انتظار داشت که بازار ارز تنها از طریق عرضه دلار به بازار به طور کامل تعدیل شود. بنابراین لازم است نیروهای بازار را دیگر در تقابل با یکدیگر قرار ندهیم و تنظیم بازار ارز را با تنوع بیشتری انجام دهیم. این کار مستلزم یک تدبیر و برنامه ریزی دقیق می باشد که امید است در آینده شاهد این اتفاق خجسته باشیم.

www.tajmirexchange.com