بازار ارز به کدام سو خواهد رفت؟

نوسان گیران در ابتدای بازار روز دوشنبه تلاش کردند دلار را به کانال ۱۲۰.۰۰۰ ریالی ببرند، ولی با عرضه بازارساز در قیمت های نزدیک به بازار تحرکات آنان را خنثی نمود. در واقع بازارساز با عدم عرضه دلار در کانال یکصد هزار ریالی شیوه جدیدی را در بازار ارز استفاده کرد. زیرا در ماه های گذشته نوسان گیران این تجربه را داشتند که بازارساز همیشه دلار در نرخ های پایین تر از بازار عرضه می کرد. این بار هم اینان منتظر چنین عکس العملی از بازارساز بودند. ولی این اشتباه از سوی بازارساز تکرار نشد تا دست نوسان گیران در پوست گردو بماند.

دلار در معاملات روز دوشنبه در محدوده ۱۱۸.۰۰۰ ریال آغاز بکار کرد اما همانطور که گفته شد هر چه به جلوتر رفتیم افت دلار شروع شد و در نهایت روی عدد ۱۱۵.۰۰۰ ریال به کار خود پایان داد. افت های اخیر در چند ماه گذشته بسیاری از فعالان و اقتصاددانان را به سمت این سوال سوق داده که بازار ارز به کدام سو خواهد رفت. آیا این کاهش ها ادامه دار خواهد بود و بازار همچنان ریزشی است یا بالاخره بازار جمع خواهد شد و دلار به سمت کانال های صعودی پیش خواهد رفت.

برای یافتن پاسخ این سوال باید به قوای کاهشی و افزایشی تاثیرگذار بازار ارز را مورد بررسی قرار داد. تا پایان سال ۹۷ سه نیروی قوی وجود دارد که امکان مدیریت بازار ارز و امکان تداوم کاهش نرخ ارز را فراهم می کند: ۱- فرصت ۱۸۰ روزه به خریداران نفت ایران به معنای آن است که تا اردیبهشت ۹۸ جریان درآمد ارزی کشور از محل صادرات نفت در سطح مطلوبی حفظ خواهد شد. ۲- افزایش دامنه رکود در بخش تولید کشور و کاهش تقاضای ارز حواله ای. ۳- کاهش قدرت خرید مردم در اثر نرخ های تورمی بالا در ماه های گذشته و احتمال افزایش عرضه اسکناس دلار در بازار آزاد. در مقابل دو نیرو وجود دارد که می تواند نرخ ارز را در جهت افزایش تحت فشار قرار دهد:

۱- فعالان اقتصادی این نگرانی را دارند که اتمام مهلت قانونی به خریداران نفت ایران می تواند بار دیگر نرخ ارز را در جهت افزایش قرار دهد. ۲- پیش بینی کاهش رشد اقتصادی دنیا و کاهش تقاضای نفت در بازارهای جهانی در سال ۲۰۱۹. در مورد دو نیروی افزایش دهنده نرخ ارز باید دو نکته را مدنظر قرار داد: ۱- با توجه به این که اقتصاد ایران از ۱۳ آبان ۹۷ عبور کرد، آشکار شد آمریکا توان زیادی برای تحریم کامل صادرات نفت ایران ندارد و انتظارات منفی نسبت به آینده مقداری تعدیل و کاسته می شود. ۲- اگر قرار باشد کاهش تقاضای بازار ارز کشور را متاثر کند به طور طبیعی باید نرخ ارز سال ۹۸ را تحت تاثیر قرار دهد نه سال جاری.